Meslek Seçimi Nasıl Yapılır? (3/3)

Doğru Meslek Nasıl Bulunur?

Meslek seçimindeki kararların doğruluğu, stresle ölçülür. Çok iyi yaptığımız gündelik bir işten para kazanmak istiyorsak, ilk adım stresimizi ölçmektir. Böylece o işte yeterli olup olmadığımız ortaya çıkar. Bir iş bize ne kadar stres yaşatıyorsa, o işte o kadar yetersizizdir.

Stres gerçekten etkili bir belirleyicidir. Çünkü kaynağını yetersizlikten alır. Yetersizliğin kaynağı da altyapı eksikliğinden gelir. Bu ikisinin başlattığı zincirleme reaksiyon sonucunda stres açığa çıkar ve ne kadar tutkulu olduğumuzun bir önemi kalmaz. Stresin verdiği korkuyla anında o işten soğuruz.

Bu yıkımı yaşamamak için sayacağım dört unsuru birbiriyle kesiştirmek gerekir.

• Piyasa
• Tutku
• Yeterlilik
• Yetenek

Doğru meslek seçiminin ilk aşaması piyasayı tanımaktır; yani pazar araştırmasıdır. Bu durum çoğunlukla hüsranla biter. Çünkü sevdiğiniz şeylerin %90’ı insanlığın umurunda bile değildir. Çoğu kişi bunu bile bile sevdiği işi yapmaya çalışır. Makatta Torpil Patlatma videolarının sevildiği bir ülkede inatla belgesel çekerler. Bu çok yanlıştır. Neden?

Kaliteli birinin böyle bir ortamda rekabete girmesi oldukça zordur. Çünkü yaptığı iş yoğun emek ve zaman ister. Fakat kalitesiz adamın tek yapması gereken daha büyük bir torpil bulmaktır. Bu durumda bize düşen görev “tutku” ile “piyasa” unsurunu kesiştirmektir.

(bkz: Piyasa ve Tutku Kesişimi – Şema)

Tutkuyla yapmak istediğimiz iş her neyse onun alternatif yollarını aramamız gerekir. Örneğin, ciddi belgesel çekmek yerine daha samimi öğretici videolar üretmek en mantıklısıdır. Böylece hem sevebileceğimiz bir iş yapar hem de o torpil patlatıcısının kitlesine sızmış oluruz. Belki de bu yöntemle belgesel ile ulaşacağımızdan daha büyük bir kitleye hitap ederiz. Ayrıca torpil patlatıcısının kandırdığı çoluk çocuğu da uyandırarak topluma daha büyük bir hizmet vermiş oluruz. Bu formül neredeyse her işte geçerlidir.

Meslek Seçimi Yaparken Esnek Olmanın Avantajları

Basketbol hayali olan birinin illa profesyonel basketbolcu olması gerekmez. Başta fiziğimiz olmak üzere birçok engele takılabiliriz. Onun yerine basketbol menajerliği seçebiliriz. O da mı olmadı? Basketbol kulübünde çalışabiliriz. Oraya da mı giremedik? Bu sefer basketbol ürünleri satmayı deneriz. Sonuçta her biri ilgi alanımıza dahil şeylerdir.

Tutkuyla piyasayı kesiştirebildiysek bir sonraki adım yeterliliktir. Çünkü piyasası olan bir iş seçmemiz tüm sorunları çözmeyecektir. Örneğin: Ressamlıktan para kazanamayacağımızı anlayıp bir oyun şirketinde karakter tasarımcısı olduk. Bu sefer yeterlilik kriteri devreye girer; yani verimliliği oluşturan altyapı.

(bkz: Yeterlilik Kesişimi – Şema)

Karakter tasarımcısı olduğumuzda evde rahat rahat çizim yaptığımız günler geride kalmıştır. Artık bizden günde 30 belki de 40 tane çizim yapmamızı isteyeceklerdir. İşte stres ölçerin ibresi burada kıpırdamaya başlar. Bunu yapabilmek için altyapı gerektiğini anlarız.

Piyasayı takip etmenin yanı sıra yeni çıkan kalemler, tabletler ve birbirinden karmaşık çizim programlarını da biliyor olmamız gerekir. Dikkat! Öğrenmek değil, zaten biliyor olmak. Sonuçta kimse bizim iş öğrenmemizi beklemeyecek.

Altyapıda cortlamayacağımızı da şu şekilde anlarız: Bir tane koyunumuz olduğunu varsayalım. Bir taneyken bakıp büyütmesi kolaydır. Peki bu koyunların sayısı 1000 olsaydı onların bakımına yetişebilecek miydik? Eğer bunu yapmanın bir yöntemini bulduysak altyapımızı sağladık demektir. O iş başlatılabilir.

Tutku, yeterlilik ve piyasa. Bu üç kümeyi kesiştirdiğimizde işi kotarmamız kaçınılmazdır ama yeterli midir? Bence hayır. En son ne demiştik? Yetenek… Yetenek işte burada devreye girer.

(bkz: Yetenek Kesişimi – Şema)

Aynı mal ve hizmeti daha kaliteli üretmemizi sağlayan unsur yeteneğimizdir. Bir işe başlarken hayalini kurduğumuz kısım tam da burasıdır. Yeteneğimizle diğerlerini solladığımız bölüm. Yetenek aynı zamanda bizi biz yapan kimliğimizdir. Ancak böyle markalaşabiliriz.

Meslek seçimi kümelerini özetlersek:

• Piyasa: Talebi olan bir sektöre yönel.
• Tutku: Sevdiğin işi yapabilmek için alternatif yollar bul.
• Yeterlilik: Gelen talebi karşılayacak altyapıyı önceden temin et.
• Yetenek: Yeteneğinle kimlik kazan ve rakiplerini solla.

Meslek seçimi konusu da böyleydi… O kadar da zor değil. Saydığımız bu dört unsurun kesiştiği bir meslek bulduğunuzda vaktinizin çoğu sizindir. Geriye sadece arkanıza yaslanıp ritmin tadını çıkarmak kalır.